توسط : خلاصه
سیستم‌عامل اندروید ۱۴ همان روند Material You را که در نسخه ۱۲ اندروید معرفی شد، ادامه می‌دهد. مثل سال گذشته، ویژگی‌های برجسته‌ای به این سیستم‌عامل اضافه نشده است. اما کلی تغییرات ظریف و امکانات مربوط به افزایش کیفیت زندگی به سیستم‌عامل اضافه شده‌اند. همین تغییرات کوچک نیز نقش مهمی در بهبود کیفیت و ارتقا عملکرد آن دارند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به تغییراتی در منوی به‌اشتراک‌گذاری، بهبودهای قابل‌توجه در زمینه دسترسی‌پذیری (مثلاً دسترسی آسان به ذره‌بین)، ویژگی‌هایی امنیتی جدید و کلی گزینه‌های سفارشی‌سازی جدید اشاره کرد. این موارد در کنار هم باعث سادگی و امنیت بیشتر نسل چهاردهم اندروید شده‌اند که هنگام استفاده از آن لذت بیشتری تجربه خواهید کرد.
نقاط قوت
• امکانات جدید سفارشی‌سازی قفل صفحه
• تغییرات ظریف فراوان در Material You
• ویژگی برگشت به صفحه قبل با انیمیشن پیش‌نمایش آن صفحه (Predictive back gesture)
• ایجاد تغییرات اساسی در روند اشتراک‌گذاری
• بهبود چشم‌گیر دسترسی‌پذیری و امنیت
نقاط ضعف
• امکان استفاده از ویژگی Predictive back gesture محدود است.
• آیکون‌ها پیش‌فرض هنوز یکپارچگی لازم را ندارند.
• بعضی از ویژگی‌های جدید به گوشی‌های پیکسل گوگل محدود می‌شوند.
دو سال پس از معرفی زبان طراحی Material You، گوگل همچنان به بازبینی جنبه‌های زیبایی‌شناسانه و اصلاحات کوچ، اما مهم ادامه می‌دهد. این رویکرد نقش مهم در توسعه اندروید ۱۳ داشت و روند مذکور در نسخه ۱۴ نیز ادامه دارد.
البته در نسخه جدید مبحث سفارشی‌سازی بخش‌های مختلف برجسته‌تر است و گوگل نیز به مواردی توجه نشان می‌دهد که در نسخه‌های اخیر از آن‌ها غافل مانده بود. در این نسخه تغییرات مختلفی در زمینه دسترسی‌پذیری، اشتراک‌گذاری و سفارشی‌سازی به چشم می‌خورد. سیستم پیش‌بینی‌کننده حرکت برگشت به عقب نیز یک ویژگی جدید جالب است که نحوه پیمایش کاربر را تغییر می‌دهد.
در حقیقت، نسخه چهاردهم سیستم‌عامل اندروید یک قدم از پیشرفتی تدریجی است که البته این موضوع، چیز بدی نیست. در این نسخه ترفند‌های زیادی وجود دارد که استفاده از بخش‌های مختلف موجود در گوشی‌های هوشمند را ساده می‌کند. این همان چیزی است که شما از یک سیستم‌عامل قدرتمند انتظار دارید.
اندروید ۱۴ سطح جدیدی از شخصی‌سازی ارائه می‌دهد
اولین عاملی که گوگل توجه ویژه‌ای به آن دارد شخصی‌سازی لاک‌اسکرین است. در این نسخه می‌توانید از بین ۸ سبک متفاوت ساعت، یک نمونه را برگزینید. انتخاب ترکیب رنگی مورد علاقه یا شخصی‌سازی آن به‌دلیل استفاده از زبان طراحی Material You یکی دیگر از ویژگی‌های متمایز نسل چهاردهم سیستم‌عامل اندروید است. این نسخه برای سهولت انتخاب، ۱۰ ترکیب رنگی متفاوت برای کاربران ارائه می‌دهد یا این‌که می‌توانید ترکیب رنگی خاص خود را تنظیم کنید.
در اندروید ۱۴، اندازه ساعت با توجه به نوع قفل صفحه تغییر می‌کند. اگر اعلان‌های ورودی به گوشی شما زیاد است اندازه ساعت کوچک می‌شود تا بخش کمتری از صفحه را اشغال کند. ساعت در حالت نمایشگر همیشه‌روشن هم زیبا به‌نظر می‌رسد. اگرچه گوگل تغییری در نحوه کارکرد نمایشگر همیشه‌روشن نداده است، اما همچنان گزینه‌های شخصی‌سازی صفحه قفل جذاب هستند.
شخصی‌سازی قفل صفحه بدون نیاز به استفاده از صفحه اصلی یکی از ویژگی‌های منحصربهفرد نسخه ۱۴ سیستم‌عامل اندروید به‌حساب می‌آید. کافی است انگشت خود را روی قفل صفحه نگه دارید تا دکمه‌ای در پایین صفحه ظاهر شود که فرایند سفارشی‌سازی را ساده‌تر خواهد کرد. اضافه شدن میانبر‌های قابل تنظیم یکی از تغییرات مهم در این نسخه است. در این نسخه می‌توانید دو میانبر به پایین قفل صفحه اضافه کنید. می‌توانید این میانبرها را برای دسترسی سریع به دوربین، اسکنر QR Code، چراغ‌قوه، فعال کردن حالت Do Not Disturb، فعال‌سازی حالت ویدیو و موارد دیگر تنظیم کنید. شاید بهتر بود امکان دسترسی به گزینه‌های خانه هوشمند با فشار دادن طولانی‌مدت دکمه خاموش و روشن در صفحه قفل، فراهم می‌شد. البته با اضافه کردن میانبر Home می‌توان به‌راحتی چراغ‌های هوشمند خانه را بدون نیاز به رفتن به هوم‌اسکرین کنترل کرد.
اگر به شخصی‌سازی تصویر پس‌زمینه علاقه دارید، نسخه ۱۴ نیاز شما را برآورده می‌کند. کارگاه ایموجی یکی از ویژگی‌هایی است که کمی پیش‌تر معرفی شد. این ویژگی برای طراحی ایموجی‌های سرگرم‌کننده و به‌کارگیری آن‌ها در پس‌زمینه گوشی به‌کار می‌رود.
استفاده از تصاویر پس‌زمینه ایجاد‌شده با هوش مصنوعی برای اغلب کاربران جالب است. با این قابلیت می‌توانید از پرامپت‌های متنی برای تولید تصاویر پس‌زمینه هیجان‌انگیز استفاده کنید.
این ویژگی از مدل‌‌های انتشاری تبدیل متن به عکس و هوش مصنوعی مولد برای خلق تصاویر پس‌زمینه استفاده می‌کند. با این‌که گزینه‌های موجود به مجموعه الگوهای از پیش‌تعیین‌شده برای پرامپت‌ها محدود می‌شوند، تنوع گزینه‌های موجود برای رسیدن به انواع و اقسام طرح‌ها کافی است. هر چند در حال حاضر گزینه‌های زیادی برای تصویرسازی با هوش مصنوعی وجود دارد، اما دسترسی مستقیم و سریع به چنین گزینه‌ای روی گوشی، امکان کارآمدی به‌حساب می‌آید.
باید منتظر ماند و دید که برندهای دیگر چگونه از این امکانات جدید در نسخه‌های اختصاصی خود از اندروید استفاده می‌کنند. مثلاً سامسونگ در One UI 5 رویکرد خاص خود را به سفارشی‌سازی صفحه قفل داشت. به‌زودی سامسونگ از خانواده Galaxy S24 رونمایی می‌کند و احتمالاً از امکانات جدید استفاده‌های خاص خود را خواهد کرد.
منوی به‌اشتراک‌گذاری در اندروید از یک طراحی یکپارچه بهره‌مند می‌شود
گوگل در نسل چهاردهم سیستم‌عامل اندروید در زمینه سهولت کاربری تغییرات زیادی داده است، برگه اشتراک‌گذاری (منویی که به‌هنگام زدن دکمه به‌اشتراک‌گذاری در اپ‌های مختلف نمایش داده می‌شود) در اندروید طی سال‌های گذشته مشکلات خود را داشته است. این منو در نسخه‌های اولیه اندروید کند و دارای باگ بود تا این‌که گوگل در نسخه ۱۰ این منو را بازبینی کرد. اما تا این زمان دیگر بیشتر تولیدکنندگان منوی مخصوص خود را پیاده‌سازی کرده بودند.
به همین دلیل است که در گوشی‌های مختلف، منوی به‌اشتراک‌گذاری ظاهر و کارکرد متفاوتی دارد. مثلاً سامسونگ فهرست اپ‌هایی را که برای به‌اشتراک‌گذاری انتخاب می‌کنیم با اسکرول افقی نمایش می‌دهد یا ColorOS 13 به هنگام اشتراک‌گذاری یک عکس یا سند کانتکت‌ها را نمایش نمی‌دهد. در MIUI نیز جزئیات بیش از حد نیازی در برگه به‌اشتراک‌گذاری نمایش داده می‌شود.
این مشکل حتی از این هم فراتر می‌رود و بسیاری از اپ‌ها نیز از ساختار مخصوص خود استفاده می‌کنند. مثلاً به هنگام به‌اشتراک‌گذاری یک لینک در فیس‌بوک، توییتر یا اینستاگرام در اپ یک منوی به‌اشتراک‌گذاری متفاوت را شاهد هستیم. حتی در بعضی از اپ‌های گوگل نیز در این زمینه یکپارچگی وجود ندارد. خوشبختانه این مشکل در اندروید ۱۴ حل شده است و در این نسخه شاهد یکپارچگی منوی به‌اشتراک‌گذاری هستیم. اگر هم یک اپ وجود داشته باشد که یک کارکرد خاص خود در این زمینه داشته باشد (مثل اسکرین‌شات‌ها در کروم)، می‌توان این عملکرد را مستقیماً به منوی به‌اشتراک‌گذاری پیش‌فرض اضافه کرد.
خوشبختانه منوی به‌اشتراک‌گذاری در Project Mainline لحاظ شده است؛ به این در صورت اعمال تغییرات جدید در این منو، نیازی نیست کاربر تا نسخه بعدی سیستم‌عامل صبر کند و تغییرات از طریق گوگل‌پلی اعمال خواهد شد.
در نسخه جدید استفاده از مقیاس‌بندی غیرخطی باعث شده کاربر بتواند اندازه متن را تا ۲۰۰ درصد بزرگ‌تر کند. قابلیت افزایش اندازه فونت در نسخه قبل یعنی اندروید ۱۳ تنها تا ۱۳۰ درصد امکان‌پذیر بود.
تغییر زبان یک اپ خاص بدون نیاز به تغییر زبان کل سیستم یکی از مزیت‌های منحصربهفرد نسخه ۱۳ بود. حالا در سیستم‌عامل ۱۴ از طریق تغییر و تنظیم اولویت‌های منطقه‌ای می‌توان نمایش اعداد، روز آغاز هفته و وضعیت آب‌وهوایی را تغییر داد.
اگرچه مدت زیادی طول کشید تا گوگل این ویژگی را معرفی کند، در اندروید ۱۴ استفاده از فرمت‌های صوتی Lossless (بدون افت کیفیت) در سیستم‌عامل به‌صورت یکپارچه پیاده‌سازی شده است. بنابراین، اگر یک هدفون حرفه‌ای IEM یا هدفون سیمی را به گوشی خود متصل کنید، اندروید می‌تواند به‌صورت Native پخش بدون افت کیفیت را انجام دهد.
امکان استفاده از دکمه پیش‌بینی‌کننده مسیر بازگشت
این دکمه برای اولین بار در اندروید ۱۳ بتا ارائه شد اما در نسخه نهایی لحاظ نشد. این گزینه در اندروید ۱۴ وجود دارد، اما به‌صورت پیش‌فرض فعال نیست و باید در Developer Options آن را فعال کنید. فعلاً نیز این ویژگی به کروم و سرویس‌های دیگر گوگل محدود است و در همان گوگل کروم نیز این ویژگی کاربر زیادی دارد.
برای استفاده از این ویژگی در کروم، باید انگشت خود را از کناره نمایشگر گوشی به سمت مقابل بکشید و نگه دارید. در این موقعیت، یک پیش‌نمایش از صفحه قبل به شما نمایش داده می‌شود تا تصمیم بگیرید آیا باید به صفحه قبل برگردید یا خیر.
اندروید ۱۴ امن‌ترین نسخه اندروید موجود تاکنون است
گوگل همواره در هر نسخه جدید اندروید مجموعه‌ای از ویژگی‌های امنیتی را ارائه می‌کند. اندروید ۱۴ نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این نسخه به‌هنگام درخواست مجوز برای دسترسی به فایل‌ها و عکس‌های موجود در گوشی، می‌توانید اجازه دسترسی به بعضی از فایل‌ها یا عکس‌ها را صادر کنید. به این ترتیب، نیازی نیست مثلاً در اینستاگرام برای انتشار پست به کل گالری اجازه دسترسی بدهید.
در نسخه جدید زمانی‌که پین را تایپ می‌کنید، دیگر پیش‌نمایشی از ارقام نشان داده نمی‌شود. به‌جای آن، نماد‌های متحرکی دریافت می‌کنید که روی صفحه، نمایش داده می‌شوند. این باعث می‌شود شخصی که به هنگام آنلاک کردن گوشی کنار شماست، نتواند دریابد که کد پین واردشده چه بوده است.
در اندروید ۱۴ نحوه اشتراک‌گذاری داده‌ها به‌روزرسانی شده است. بنابراین وقتی به برنامه‌ای مجوز دسترسی به موقعیت مکانی خود را می‌دهید، وقتی برنامه مذکور موقعیت مکانی را با برنامه دیگری به‌اشتراک بگذارد، یک اعلان دریافت می‌کنید. با توجه به این‌که ممکن است سیاست‌های اعلام‌شده خود را درباره به‌اشتراک‌گذاری موقعیت مکانی با اپ‌های دیگر تغییر دهند، این ویژگی می‌تواند کارآمد باشد.
Health Connect یکی از امکانات موجود در سیستم‌عامل اندروید است که در پایان سال ۲۰۲۲ عرضه شد. در اندروید ۱۴ این ویژگی به صفحه Settings منتقل و به‌صورت یکپارچه در سیستم‌عامل پیاده‌سازی شده است. این ویژگی به کاربر اجازه می‌دهد اطلاعات ورزشی و سلامتی خود را با اپ‌های غیرگوگلی به اشتراک بگذارد. البته این داده‌ها روی دستگاه رمزنگاری شده‌اند و روی سرویس‌های کلاود آپلود نمی‌شوند. این ویژگی نیز ماژول مخصوص خود را در Project Mainline دارد و تغییرات جدید به‌راحتی از طریق گوگل‌پلی به برنامه اضافه می‌شوند.
استفاده از گوشی به‌عنوان وب‌کم
اندروید ۱۴ تغییرات اندکی در کارکرد دوربین در نظر گرفته است. اما مزیت منحصربهفرد نسخه ۱۴ این است که می‌توان از گوشی هوشمند به‌عنوان وب کم استفاده کرد. کافی است به کمک یک کابل USB دستگاه را به یک پی‌سی مبتنی بر ویندوز متصل کنید. سپس از طریق منوی موجود در گوشی به سراغ گزینه وب کم بروید.
با انجام این تنظیمات اعلانی دریافت خواهید کرد که مجوز پیکربندی گزینه‌ها را صادر می‌کند. بعد از آن، می‌توانید از تلفن هوشمند متصل به ویندوز به‌عنوان وب کم استفاده کنید.
از طریق این ویژگی اندروید ۱۴ می‌توانید از دوربین جلو یا عقب دستگاه خود استفاده کنید. نکته جالب این است که در این صورت، می‌توانید علاوه بر لنز اصلی از لنزهای دیگر نیز بهره‌مند شوید.
یک ویژگی جالب جدید در این نسخه اندروید، معرفی فرمت Ultra HDR است. در این فرمت به متادیتای تصاویر jpg اطلاعات HDR اضافه می‌شود. بنابراین اگر عکس‌ها را در نمایشگر HDR تماشا کنید، به‌طور خودکار رنگ‌های غنی‌تر و شفاف‌تری نمایش داده خواهد شد.
یکی دیگر از ویژگی‌هایی که مستقیماً به خود دوربین مربوط نمی‌شود، امکان قاب‌بندی خودکار به‌هنگام برقراری تماس ویدیویی است. سامسونگ این ویژگی را سال گذشته در سری Galaxy S و Galaxy Z ارائه کرد. حالا گوگل این ویژگی را به‌عنوان یک امکان استاندارد در سیستم‌عامل در دسترس همه کاربران قرار می‌دهد.
تغییرات گسترده در زمینه دسترسی‌پذیری در اندروید ۱۴
چراغ LED اعلان‌ها مدت‌هاست از گوشی‌های هوشمند حذف شده‌اند. برخی برند‌ها از نمایشگر گوشی به‌عنوان جایگزینی چراغ اعلان استفاده کرده‌اند. رابط‌های کاربری One UI، ColorOS و MIUI از طریق پیکربندی نور لبه‌ها شرایطی فراهم می‌کنند که کناره‌های نمایشگر هنگام دریافت اعلان روشن شود.
در نسخه چهاردهم اندروید این ویژگی با نام Flash شناخته می‌شود. این گزینه را می‌توانید به دو صورت تنظیم کنید. حالت اول این است که موقع دریافت نوتیفیکیشن فلاش دوربین روشن و خاموش شود. حالت دوم این است که کل نمایشگر روشن و خاموش شود. در حالت دوم از بین دوازده رنگ مختلف می‌توانید انتخاب کنید. البته که به عقیده ما، روش به‌کار رفته در گوشی‌های ساموسنگ و برندهای دیگر (کناره‌های نمایشگر) پخته‌تر و زیباتر است.
ویژگی دیگری که باید به آن اشاره کنیم راحت‌تر شدن استفاده از ذره‌بین در نسخه ۱۴ است. تعیین اندازه ذره‌بین به‌راحتی قابل‌انجام است. قابلیت فعال شدن خودکار ذره‌بین به‌هنگام سوییچ کردن به یک اپ خاص نیز یکی از ویژگی‌های جدید این سیستم‌عامل است. برای راه‌اندازی ذره‌بین و بستن آن یک میانبر وجود دارد. با کشیدن دو انگشت از پایین صفحه به بالا می‌توان ذره‌بین را فعال کرد.
با این به‌روزرسانی تغییرات زیادی در زیبایی بصری گوشی و نحوه دریافت اعلان‌ها ایجاد می‌شود. با استفاده از گزینه سفارشی‌سازی و ارائه استایل متناسب با زبان طراحی این سیستم‌عامل احساس بهتری هنگام استفاده از گوشی خود خواهید داشت.
اگرچه تغییرات اعمال‌شده در نسخه جدید عمده و هیجان‌انگیز نیستند، اما مواردی هستند که مدت‌های جای‌شان خالی بود و استفاده روزمره از گوشی را راحت‌تر و دلپذیرتر می‌کنند.
